[Nettime-nl] Ippolita Collectief: Internet: De democratische Illusie (II.16)

[Patrice Riemens <patrice@xs4all.nl>]

Ippolita Collectief
Internet: De Democratische Illusie.

Hoofdstuk II


Electronische democratie of massale uitzonderingstoestand.

Zo langzamerhand heeft de techno-vervoering zich ook meester gemaakt van 
de 'analoge' burgers. Velen hebben gedacht dat zij in het digitale hèt 
antwoord gingen vinden op de cognitieve onvolmaaktheid van het 
mens-zijn. De digitale paidèia, oftewel ondericht 2.0 is die de 
tegenwoordige vorming van de 'netizens' voorstelt, is tot een 
structureel bepaalde situatie van massale uitzonderingstoestand 
verworden. Internet is een non-plaats waar rechten domweg verdampen [1].
Laten wij eens kijken naar de verontwaardigde buren die dagelijks online 
chatten op een platform dat eigendom is van om de welke 2.0 provider. 
Wij hebben eerder gezien dat voordat zij goed zich en wel kunnen melden 
bij hun digitale verzamelplaats er een hele weg over het net afgelegd 
wordt, en een hele verzameling publieke en private checkpoints worden 
gepasseerd, waarbij  menigerlei sporen achtergelaten worden. Eenmal bij 
de drempel van het favoriete platform aanbeland, moet men, alvorens het 
heiligdom te betreden waar men eindelijk zijn digitale burgerschap kan 
uitleven zal men eerst toestemming moeten vragen en zich identifieeren 
met allerlei bewijsstukken die moeten aantonen dat men zich niet voor 
iemand anders voordoet. Het feit dat de authenticatie procedure geheel 
geautomatiseerd is doet er verder niet toe; het maakt alleen dat men 
zich simpelweg minder van bewust is. De plek waar men zich bevindt kan 
trouwens ook van invloed zijn op die zogenaamde vrije burgerschap: ga 
naar een ander land dan waar de account is aangemaakt en er wordt prompt 
naar geloofsbrieven  gevraagd, er een antwoord gegeven moet worden op de 
(opgeslagen) 'geheime vraag' of het nummer van de mobiele telefoon 
doorgegeven.
Profilering is feitelijk de oer-handeling binnen de mythe van een 'vrij 
en democratisch Internet'. Het heeft de methoden van criminele typologie 
overgenomen, dat wil zeggen van een verzameling psychologische 
technieken die bedacht zijn om een dader te identificeren aan de hand 
van gedragsonderzoek. Dat stoelt weer op de aanname dat de beslissingen 
die een crimineel neemt, voor, tijdens, of na het begaan van het 
misdrijf te herleiden zijn uit zijn handelingspatroon en in nauw verband 
staan tot zijn of haar persoonlijkheid. Nu zijn er (iets te) veel 
overeenkomsten tussen deze kijkwijze en de criminele antropologie van de 
beruchte Cesare Lombroso, de man die dacht dat hij, vanuit een - nogal 
vage - leer van gelaatsuitdrukkingen, het gedrag van individueen op 
basis van hun fysiek voorkomen kon afleiden.
De huidige criminele profilering technieken bestaan uit het bestuderen 
van het bewijsmateriaal op de plaats delict, op de slachtoffers, 
getuigenverklaringen en in het algemeen alle informatie dat tijdens het 
onderzoek vergaard is (personalia, afkomst, geslacht,leeftijd, geloof, 
eventuele seksuelle voorkeuren, etc.). Dit allemaal dient om een 
'portret' van de vermoedelijke dader op te stellen. Zo'n portret bevat 
een analyse van psychologische variabelen, gedragspatroon en een 
persoonlijkheidsschets, alsmede een psychisch-emotioneel assessment. Bij 
zo'n onderzoek neemt men, behalve het 'modus operandi', ook eventueel 
aangetroffen rituelen mee, manies, en natuurlijk de 'handtekening', het 
terugkerend patroon dat men terug kan vinden in het geval van 'serial 
crime'. Al deze elementen, en dan vooral de verbanden er tussen, zijn 
hoogst nuttig, met name als men niet over onbetwistbare indices 
beschikt, zoals vingerafdrukken. Zij bieden rechercheurs een vrij 
soliede basis voor hun werk.
Op die manier begrijpt men digitale profilering wat beter. Wij maken een 
profiel aan op een digitale platform, vullen het met (persoonlijke) 
gegevens, en de algoritmen doen de rest, dwz de verbanden leggen. Dit 
mechanisme werkt niet alleen voor individueen als enkelingen, maar het 
maakt het ook mogelijk om groepen personen te onderscheiden, zogenaamde 
'clusters'. Op dezelfde manier wordt het vervolgens ook mogelijk om 
profielen op individueen en groepen te plakken waarvan er geen gegevens 
ter beschikking staan. Daarmee kan je 'aanvangsprofielen' aanmaken. 
Daarna laat men een vergelijkende analyse erop los, en die levert weer 
nieuwe elementen op die later gebruikt kunnen worden. Profilering is een 
dynamisch, flexibel en recursief procedure in een.
In het tijdperk van de 'informatie revolutie' is profilering dus niet 
meer iets dat alleen maar op criminelen wordt toegepast. Het heeft zich 
nu bedoeld onbedoeld uitgebreid tot de hele bevolking - minderjarigen 
inbegrepen. Het maakt het mogelijk om tot een steeds nauwkeuriger 
segmentering van de markt te komen - en zo de 'perfecte advertentie' op 
de 'perfecte klant' los te laten. Het is ook geschikt om allerlei 
voorspellende analyses te maken of zelfs meningen te beinvloeden door 
middel van 'opinion mining' technieken. Wij zijn als het ware 
marketingvlees geworden (in plaats van kannonenvoer). Wij worden 
ingedeeld, bestudeerd, geanalyseerd met behulp van dezelfde methodes als 
voor criminelen gelden. En wat de politiek betreft, burgerschap 2'0 is 
ondenkbaar zonder profilering. Degenen die de 'Internet, vrij en 
democratisch' pil hebben ingeslikt zien niet eens meer de  politie 
surveillance-achtige voorvallen die zich bij de minste en geringste 
beweging op het web afspelen.
Internet is bezig een massa uitzonderingstoestand te worden, een al 
overheersende Moloch. Het recht geldt niet meer daar waar 'automatische 
vrijheid' heerst, die gratis en voor niets is omdat zij gefinancierd 
wordt door het criminele profilering model. De officieele tekst waarin 
de uitzonderingstoestand uitgeroepen criminele profilering model. De 
officieele tekst van het document waarin deze uitzonderingstoestand 
wordt uitgeroepen staat gewoon in de Terms of Use' (gebruiksvoorwaarden) 
waarvoor wij tekenen wanneer wij een account aanmaken op een van de 
platforms die de 'masters of the universe' 'ons ter beschikking 
stellen'. Zij doen ook hetzelfde, maar dan in een heel andere betekenis, 
als zij een en ander ter beschikking stellen aan de 'masters of the 
analogue world' ...
Horen wij nu soms in de verte het geluid van de dodentrommel die het 
verlies van elke vorm van individuele autonomie aankondigt? Hebben wij 
misschien voor de witte vlag gehesen voor technocratie? Vinden wij het 
soms prima dat we als criminelen behandeld worden? Weten wel wij er soms 
zeker van dat een onomkeerbare proces zich aan het uitrollen is?
Komt her! Komt her! Stapt binnen in de wonderlijke wereld van de 
digitale democratie! Zo wil het Internet het!


----------------
[1] Het begrip is ontleend aan hetw erk van Marc Augé: Non-places, and 
Introduction to the Anthropology of Super-modernity: Verso 1995 (oorspr. 
Franse editie: 1992).
Pdf versie (gedeeltelijk, maar best wat):
http://www.acsu.buffalo.edu/~jread2/Auge%20Non%20places.pdf
Non-lieu is overigens ook een zeer geladen Frans juridische term 
(strafrecht), waarbij de rechtbank kan beschikken dat een een (mis)daad 
domweg niet plaats heeft gevonden. Zo wordt die term ('non-lieu') in het 
Frans meestal opgevat, en dus, by default, ermee geassocieerd.
(-vert)


xxxxxxxxxxxxxxxx

Hiermee is het tweede deel ("Internet is vrij en democratisch! Vals!") 
afgesloten. Delen III en IV behelsen een case study van de Italiaanse 
Vijf-Sterren beweging, en van Cyborgs. wanneer ik daar aan begin weet ik 
nog niet. We'll keep you posted!
Nogmals, Merry 2017! denk goed na of 'wij' 'met het Internet' misschien 
'een verkeerde afslag' hebben genomen, zowel als individueen als anls 
samenleving.
Ik ga maar weer wat leuke boekjes lezen, nu bv Louis de Bernieres en 
Peter Hoeg ...
______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).