Re: [Nettime-nl] herstart discussie ThisIsACoup

[Patrice Riemens <patrice@xs4all.nl>]

Ha, terug naar het forum (Romanum? ;-)

Context: ik was een cc lijst discuzzie begonnen met een paar mensen, 
w.o. Ron, maar nu zijn we terug hier.
De 'bijdrage van Mariette' bestaat overigens uit niet meer dan de paar 
zinnen die ik gelift hebt uit een prive mail. Het ging om de 
goudstandaard en het 'exclusief' vs 'inklusief' populisme, beiden die 
avond door Ewald Engelen verwoord.
Nu over wat Ron schrijft.

I.h.a. vind ik het onproduktief en eerlijk gezegd ook ongepast om het 
bij de Griekse crisis te hebben over 'de Grieken' (die er vervolgens een 
zooitje van maken). Nog meer dan in andere EU landen is Griekenland 
sterk gesplitst in een behoorlijk corrupte bovenlaag, die bovendien vaak 
met een been (al) in het buitenland staat, en de meerderheid van de 
bevolking die zo goed en zo kwaad als het kan er iets van probeert te 
maken - waarbij 'hossellen' uiteraard niet uitgesloten is - zouden wij 
dan waarschijnlijk ook doen. Het Dekemvriana syndroom is geen puberale 
tantrum. Tenslotte, zoals de gevleugelde uitspraak luidt, was 
"Griekenland het enige land waar na de Tweede Wereldoorlog 
collaborateurs werden beloond en verzetstrijders gestraft"
(nou ja Hannie Schaft had ook maar beter niet de oorlog overleefd ...)

De Griekse politieke caste is nog een verhaal apart. Maar ook daar geeft 
het geen pas om alle politici over een kam te scheren. Mocht men anders 
denken is het verraad aan de sociale democratie geen monopolie van de 
PASOK (PvdA? Franse PS? Blir's Labour? ...) En incompetentie in de 
hoogste kringen is evenmin een Griekse specialiteit.
Het moderne Griekenland heeft een uiterst moeiezame 
ontstaangeschiedenis, en geen EU land heeft zulke ontregelende 
gebeurtenissen meegemaakt, inklusief vier jaar bloedige burgeroorlog en 
zeven jaar fascistische militaire dicatatuur. Ik wil niet spekuleren 
over hoe Nederland door zoiets was gekomen (maar zelfs met de zg 
politionele acties in Indonesie schijnen 'wij' niet klaar te kunnen 
komen), een beetje begrip lijkt me wel op z'n plaats.
Bon, nu een paar 'details':


On 2016-01-10 13:03, Ron Peperkamp wrote:
> (De bijdrage van Mariette heb ik helaas gemist (geen reply-all in 
> Nettime
> mails?) dus excuses indien mijn reactie herhalingen bevat of 
> onderstaande
> dikke planken reeds door Mariette zijn vastgespijkerd).
>
> Allereerst wil ik even zeggen dat het mij enigszins verbaasde (en 
> bijzonder
> verheugde) dat de vertoning in de OB toch nog zo'n 70-80 bezoekers 
> trok.
> Waar de 'kwestie Griekenland' door de reguliere media als yesterday's 
> news
> wordt beschouwd, blijkt de orgie van besluiten, maatregelen en bittere
> pillen het Nettime-publiek toch wat zwaarder op de maag te liggen. En
> terecht. Het gaat hier immers om een gecompliceerde en moeilijk 
> verteerbare
> kwestie.
Inderdaad, men hoede zich dan ook voor simplifiacties en 
veralgemeniseringen.
> Ik ben het met Patrice eens dat het dramatische licht dat Ewald Engelen
> hierop liet schijnen, nauwelijks verlichting bracht. Hoewel ik mij als
> bankdirecteur al jaren verdiep in allerlei monetaire- en 
> macro-economische
> theorieën, moet ik bekennen dat ik de door Engelen aangehaalde Barry
> Eichengreen niet heb gelezen. Ik ben echter wel een beetje bekend met 
> de
> theorie over de goudstandaard als remmende factor op loonontwikkeling – 
> een
> principieel bezwaar dat Keynes overigens ook regelmatig naar voren 
> bracht.
> De onmogelijkheid van landen binnen de Eurozone om met 
> koersaanpassingen de
> inkomens van haar eigen burgers te beschermen, is een terecht argument 
> dat
> men tegen de Euro kan inbrengen. Dat argument hoort echter bij de 
> discussie
> over wel of niet toetreden tot de gemeenschappelijke munt. Met het
> toetreden tot de Eurozone accepteert men dat de prijs van arbeid op een
> gemeenschappelijke markt wordt vastgesteld en niet langer met de koers 
> van
> een eigen munt kan worden bijgestuurd. Consequentie is dat een uur werk 
> op
> de ene plek meer waard is dan op de andere omdat de economische output
> (productiviteit) per stad/regio/land nu eenmaal verschilt. Die waarde 
> van
> arbeid wordt echter in dezelfde munt afgerekend; evenals alle 
> geproduceerde
> goederen en diensten. Wil je meer verdienen (of meer kunnen kopen voor 
> je
> geld), dan zul je je productiviteit dus moeten verhogen – of je boeltje
> verkopen en verhuizen. Dat is het spel en dat zijn de regels van een
> gemeenschappelijke munt.
Nou in theorie mag het allemaal wel kloppen, maar zo eenvoudig was het 
in de praktijk niet. De fatale weeffout - en ik verkondig hier niets 
nieuws - is dat de unie en vervolgens de monetaire unie  _politiek_ 
projekten waren, die men via de economie dacht te bewerkstelligen, en 
daardoor ook acceptabel te maken. Maar op het moment dat men tegelijk 
het primaat van de economie op de politiek accepteerde moest het wel 
mislopen, omdat aan de economische vereisten (o.a. van toetreding) niet 
werd voldaan. Het hele verhaal over wat wel en niet moet en kan, mag dan 
wel kloppen, zij is irrelevant, en belangrijker nog, wat betreft van 
nemen van remedierende maatregelen, gewoon ongeldig.


> Ik was er niet bij, maar weet bijna zeker dat Yanis Varoufakis ook
> regelmatig theorieën als die van Eichengreen heeft aangehaald om de 
> Griekse
> positie te verdedigen. Hij zal vast ook uitgebreid alle theorieën over
> onhoudbare schuldposities hebben toegelicht. Allemaal correct – maar 
> ook
> allemaal niet ter zake doende. Wil je in de Euro blijven? Wil je 
> meedoen
> met de grote jongens? Dan zul je je ook aan de regels van het spel 
> moeten
> houden (en accepteren dat de grote jongens keihard kunnen spelen). Dát 
> is
> waar de Griekse crisis in wezen over ging. De Grieken moest op één of
> andere manier worden duidelijk gemaakt dat wilden zij in de Euro 
> blijven,
> zij eerst hun economie en staatshuishouding een beetje op orde moesten
> krijgen. Want laten we wel zijn: beide zijn natuurlijk een lachertje.
Omdat Ron over Varoufakis speculeert, mag ik speculeren dat Dijsselbloem 
ongeveer dezelfde redenering aanhing aangaande 'Grieken die moeten leren 
dat ... enz.' Ik vraag me dan af wat een 70jarige die over twee jaar 
toch dood gaat en zijn pensioen van €500 gehalveerd heeft gezien hiervan 
kan 'leren'. Ik vermoed dat Varoufakis ook zoiets heeft willen duidelijk 
maken, maar ja, om hem te citeren "It's not that it didn't go down well 
– there was point blank refusal to engage in economic arguments. Point 
blank. You put forward an argument that you've really worked on, to make 
sure it's logically coherent, and you're just faced with blank stares. 
It is as if you haven't spoken. What you say is independent of what they 
say. You might as well have sung the Swedish national anthem – you'd 
have got the same reply."
(bron: 
http://www.newstatesman.com/world-affairs/2015/07/exclusive-yanis-varoufakis-opens-about-his-five-month-battle-save-greece 
(leuk stuk trouwens. Voor meer musikaal context: 
https://www.youtube.com/watch?v=9LiN57nfjFw  ;-)



> Treffende illustratie is de staking bij de Griekse Rekenkamer nadat er 
> (op
> aandringen van de Troika) een nieuwe directeur was aangesteld. Dat was 
> geen
> staking tegen dreigende ontslagen of kortingen op pensioenen of lonen, 
> maar
> omdat de directeur weigerde de ambtenaren over de cijfers te laten 
> stemmen.
> Het was namelijk al 30 jaar de gewoonte dat de cijfers van de 
> Rekenkamer
> d.m.v. 'eerlijk stemmen' door de verschillende politieke facties werden
> vastgesteld. Vergelijkbare bizarre verhalen over het reilen en zeilen 
> van
> de Griekse belastingdienst en kadaster zijn ondertussen genoegzaam 
> bekend.
> Bottom-line: Griekenland mag dan de bakermat van de democratie zijn, 
> maar
> de basisvoorwaarden voor een moderne democratie of volwaardige economie
> zijn er nog altijd ver te zoeken.
Dit doet me sterk denken aan een anecdote uit mijn uni-onderzoekerstijd. 
Ik had een Indiase wetenschapper op bezoek, en die gaf aan 
eerstejaarsstudenten (soc. geografie) een college over India. Politiek 
correctheid was toen al aan het afnemen,en een student vroeg hem of, 
gelet op het 'zooitje' dat onafhankelijk India was, het wellicht beter 
zou zijn geweest als India een Britse colonie was gebleven. Mijn gast 
stelde toen dat tijdens de Duitse bezetting de treinen in Nederland op 
tijd reden (en in 1994 al niet), en dat wellicht, dus ... etc. Diepe 
stilte.
> Geen wonder dat de onderhandelaars van Eurogroep horendol werden van de
> abstracte beschouwingen van Varoufakis. Zijn invalshoek was die van een
> extreme linkse theoreticus – het product van een samenleving die tot in
> zijn haarvaten is gepolitiseerd. Dat laatste is overigens een direct 
> gevolg
> van het in het westen weinig bekende – maar bij de Grieken nog altijd 
> zeer
> levendig aanwezige – verraad van Churchill dat de samenleving voor
> generaties heeft verziekt (zie Dekemvriana
> <http://en.wikipedia.org/wiki/Dekemvriana>). Dát is het vuur wat je in 
> de
> documentaire in de ogen van de Syriza-aanhangers ziet gloeien: Verzet! 
> Dit
> pikken wij niet! Merkel – lick my balls!
Ik kan me ook goed voorstellen dat je horendol wordt als de tegenpartij 
de hele tijd aan je platenspeler zit te klooien, maar 't is de subtext 
die hier interessant is: gepolitisserd zijn is voor een samenleving niet 
echt een goed idee. Laat je je liever door de economie en haar 'wetten' 
leiden, die is/ zijn neutraal. Oh ja?
Als dat je uitgangspunt is is het geen wonder dat er zowel 'inklusieve' 
als 'exclusieve' populisten opstaan om je van repliek te dienen. Een erg 
geinformeerd en democratisch debat krijg je er in elk geval niet van.
> Dat diezelfde Merkel ondertussen uit alle macht probeerde de Grieken 
> juist
> *IN* de Euro te houden, was aan hen niet besteed. Evenmin als de 
> argumenten
> van Dijsselbloem en Schäuble dat er wel even wat meer op het spel stond 
> dan
> de Griekse staatsschuld. En na 6 maanden vruchteloos vissen naar wat
> constructieve voorstellen voor wezenlijke veranderingen in de
> staatshuishouding, waren de grote jongens gewoon klaar met de Grieken: 
> wil
> je niet in de Euro blijven, go your gang en ga er dan maar uit!
En als dat was gebeurt hadden we echt met de gebakken peren gezeten. Die 
zullen sowieso vroeg of laat opgediend worden. Maar vooralsnog is Merkel 
nog heroischer gebleken dan Ron haar afschildert. En wie weet Tsipras 
ook: in zoveel woorden zei hij nl precies het bovenstaande op het einde 
van de laatste aflevering van de docu van Theopi Skarlatos (onthou die 
naam es! ;-) en Paul Mason.
> Een economie gebaseerd op de krententeelt van vrolijk rondhuppelende
> hipsters leek toch niet zo'n aantrekkelijk vooruitzicht en dus besloot 
> men
> toch maar in de Euro te blijven. Is dat de overwinning van de 
> neoliberale
> markt op de democratie? Wel, het waren toch echt de democratisch 
> gekozen
> volksvertegenwoordigers die de uitslag van het referendum naast zich 
> neer
> hebben gelegd. In die zin is er dus niets ondemocratisch gebeurd. 
> Daarbij
> bestaat de Eurogroep uit nog 18 andere landen die allemaal ook als
> volwaardige democratieën doorgaan. En het oordeel van die 18 landen
> onderschikt maken aan de wens van nummer 19 om volgens eigen regels 
> voor
> spek en bonen te blijven meedoen, lijkt mij eerlijk gezegd ook niet erg
> democratisch.
Gelet op de algemeen erkende en ook algemeen beleefde (vraag 't maar aan 
de waterstofgeperoxideerde) 'crisis van de representativiteit zijn deze 
argumenten wat, err, 'rethorisch' ...
> Dat doet natuurlijk niets af aan het feit dat de Europese markt 
> momenteel
> niet door een democratische gelegitimeerde macht wordt aangestuurd.
> Feitelijk worden alle beslissingen m.b.t. de economie door de ECB (en
> daarmee impliciet door de financiële markten) genomen. Maar dan hebben 
> we
> het over structurele fouten in de hele opzet van de monetaire unie. Een
> gemeenschappelijke munt zonder zeggenschap over een gemeenschappelijk
> budget, is immers per definitie stuurloos en valt dus buiten iedere
> democratische controle. En dan laat de Griekse crisis duidelijk zien 
> hoe
> dit uiteindelijk gaat stuklopen op nationale belangen die wél op
> democratische wijze worden vertegenwoordigd.
>
> In het geval van Griekenland blijkt die democratische 
> vertegenwoordiging
> echter niet bij machte de eigen samenleving naar een volwassen niveau 
> te
> brengen. Zelfs na bijna 30 jaar Europese subsidies om de infrastructuur 
> en
> publieke diensten op orde te krijgen, is het nog steeds een 
> achterlijke,
> corrupte bende die zich in de kleren van een modern, westers land heeft
> gehesen. Waar endemische corruptie, patriarchale structuren en 
> ziekelijke
> historische zweren de boel blijft verlammen, kunnen we het harde 
> ingrijpen
> van de Europese partners wellicht ook als een genadige vriendendienst 
> zien.
> Jammer dat Syriza dit nooit zo heeft willen zien en met een gestrekt 
> been
> de onderhandelingen in ging. Dat afknijpen van de ECB en die bankruns 
> waren
> immers helemaal niet nodig geweest als men vanaf het begin de blik op 
> het
> gemeenschappelijke doel had gericht: een radicale schoonmaak van de 
> eigen
> staatshuishouding. Maar nee, in plaats daarvan schoven ze een 
> academische
> theoreticus naar voren die ervan overtuigd was dat de staatsschuld zou
> worden afgeschreven omdat deze volgens alle economische logica 
> onhoudbaar
> is. Niet dus. Die staatsschuld was namelijk enkel een symptoom en niet 
> bron
> die de Europese vrienden nu eindelijk wel eens wilden aanpakken.
Sorry, maar hier lopen echt teveel lijnen door elkaar die vervolgens in 
een wat al te simplistische frame geforceerd worden (het bed van 
Procrustes is een bekende Griekse metafoor...), waardoor het wat 
moeilijk wordt om het allemaal te ontwaren. Maar goed, heel simpel 
gesteld: De EU is een _politiek_ construkt dat als een economische unie 
wil functioneren. Dat kan nooit goed gaan. Het is ook niet de schuld van 
de Grieken, en ook niet dat zij in de unie zijn gestapt. Zij zitten nu 
hooguit in de hoek waar de klappen vallen.
Daarom zou ik ook graag willen zien dat men discussieerde over hoe men 
de levensomstandigheden van gewone Grieken, de meerderheid van de 
bevolking, zou kunnen verbeteren en iig niet verder  de afgrond in kon 
duwen. En daarbij zou kijken naar de situatie 'at ground level' ipv te 
praten op basis van cijfermatige abstracties, zoals de mensen bij IFKAT  
(Institutions Formerly Known As Troika) zo heel erg goed en graag doen 
(wat theoretische obfuscatie betreft is Varoufakis in vergelijking echt 
een amateur). Dit is des te noodzakkelijker omdat er, zoals Mason zeer 
terecht opmerkte op het einde van de Skype Q&A, er een veel ergere 
vluchtelingencrisis op komst is, die Griekenland (vrijwel alleen?) zal 
moeten opvangen.
Nou weet je wat? Vergeet het maar ...
Jawel, 2016 gaat heel, heel 'interessant' worden.

Laatste tip: wil je de Griekse crisis beleven, neem de nachttrein van 
Thessaloniki naar Athene (€26). Wil je de vluchtelingen crisis beleven, 
neem 'm in omgekeerde richting (maar ... je komt er niet in, no way)

> Zoals Patrice al zei: twee compleet verschillende planeten...
ja, dat geldt wel vaker, hier ook geloof ik ...

> Groet,
> Ron
>
> -----------------------------------
> Ron Peperkamp
> ron@peperkamp.nl
> M: +31 (0)6 1226 3331
> -----------------------------------
> ______________________________________________________
> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
> * Meer info, archief & anderstalige edities:
> * http://www.nettime.org/.
> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).
______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).